Soğuk Sıkım Zeytinyağı Fiyatları: Neden Yüksek ve Gelecekte Ne Olacak?
Neredeyse her evde tüketilen zeytinyağı mutfakların demirbaşlarından biri. Sağlıklı beslenen kişilerin her gün her öğünde en az birkaç yemekte kullandığı zeytinyağı kalitesine göre fiyat bakımından oldukça değişkenlik gösteriyor.
Zeytinyağının maliyetini en çok etkileyen şeylerden biri zeytinin toplanma dönemi yani hasat zamanıdır, buna erken hasat veya olgun hasat olup olmaması diyebiliriz. İkinci, olarak da zeytinin işlenme şeklidir, yani soğuk sıkım veya sıcak sıkım olarak işlenmesi maliyeti belirleyen en temel unsurlardır.
Zeytin henüz yeşilken, zeytinde kararma yokken sıkılırsa erken hasat bir yağ elde edilir. Erken hasat Yağlar çok besleyici, lezzeyi ve sağlıklıdır ama zeytin yeşil olduğu için içinde çok az yağ vardır. Zeytin karardıkça yağlanır, yeşil zeytinde 12- 14 kilo zeytinden 1 litre yağ çıkıyorken, kararmış ve yağlanmış zeytinde 6-7 kilo zeytinden, hatta çeşidine göre 5-6 kilo zeytinden 1litre yağ çıkabilir.
Zeytinyağının maliyetini en çok etkileyen şeylerden biri soğuk veya sıcak sıkım olarak işlenmesidir dedik, peki bu terimler neyi ifade ediyor. Soğuk sıkım" terimi, zeytinlerin zeytinyağına dönüştürülürken yani sıkım işlemi sırasında, makinanın ısıtılmaması ve 27 derecenin altında bir ısı ile zeytinin işlenme sürecini tamamlamasını ifade eder. Soğuk sıkım yöntemi ile zeytinlerin içerisindeki besin değerleri, antioksidanlar ve polifenoller maksimum seviyede korunur. Bu özellikleri nedeniyle soğuk sıkım zeytinyağı, klasik zeytinyağlarına kıyasla daha pahalıdır. Çünkü makine ısıtılmadan işlenen zeytinler, ısınan zeytinlere göre daha az yağ bırakır. Sıcak sıkımda ısınan zeytinlerin içindeki yağlar hemen çıkar ama bu ısıtma işlemi de zeytindeki faydalı bileşenleri öldürdüğü için besleyicilik soğuk sıkımdan daha düşüktür. Sıcak sıkımda bazen 3,5-4 kilodan 1 litre yağ çıkarken, soğuk sıkımdan 6-7 kilo zeytinden 1 litre yağ çıkar. Bu yüzden soğuk sıkım zeytinyağları sıcak sıkımdan daha maliyetli olduğu için daha pahalıdır.
Soğuk Sıkım Zeytinyağı Fiyatlarını Etkileyen Faktörler
1. Üretim Maliyetleri
Soğuk sıkım yöntemi ve Erken hasat olması klasik sıcak sıkım ve olgun hasata göre daha düşük verimle sonuçlanır. Çünkü sıcak sıkımda, zeytinlerin yağı daha fazla çıkarılabilirken, soğuk sıkımda yalnızca doğal yollarla elde edilen yağ kullanılır. Bu düşük verim, üreticilerin maliyetlerini artırır ve fiyatların yükselmesine neden olur.
Buna ek olarak, kaliteli zeytinlerin seçilmesi, el işçiliği ve işleme tesislerinin enerji maliyetleri gibi faktörler de fiyatlara doğrudan yansır.
2. Küresel Talep Artışı
Sağlıklı yaşam bilincinin artmasıyla birlikte, soğuk sıkım zeytinyağına olan talep her geçen yıl yükseliyor. Özellikle Avrupa, ABD ve Asya pazarlarında, organik ve yüksek kaliteli gıda ürünlerine olan ilginin artması, soğuk sıkım zeytinyağına olan talebi daha da artırdı. Talep yükseldikçe, fiyatlar da buna bağlı olarak yükselmeye devam ediyor.
3. İklim Değişikliği ve Üretim Azalması
Zeytin ağaçları, iklim koşullarına duyarlı bitkilerdir. Son yıllarda yaşanan kuraklık, aşırı sıcaklar ve beklenmedik don olayları, zeytin üretimini olumsuz etkiledi. Özellikle İspanya, İtalya, Yunanistan ve Türkiye gibi büyük üretici ülkelerde yaşanan iklim değişiklikleri, zeytin rekoltesinde düşüşe neden oldu. Daha az üretim, arzı azaltırken fiyatların yükselmesine yol açtı.
4. Analiz ve Sertifikasyon Maliyetleri
Kaliteli zeytinyağı üreticileri ürün kalitesini belgelemek için gerekli analizlere yapar ve sertifikalar alırlar. Ürünlerini belirli kalite standartlarına uygun olarak sertifikalandırmak, laboratuvar testleri ve diğer kalite belgeleri, üretim maliyetlerini artırarak fiyatları yükselten bir diğer etkendir.
4. Filtre ve Ambalaj Maliyetleri. Zeytinyağının uzun süre tazeliğini korumak için iyi bir şeklide filtre etmek ve koyu renk cam şişe veya laklı teneklerde ambalajlamak gerekiyor. Filtre kaybı, filtre maliyeti ve kaliteli ambalaj da zeytinyağının fiyatını etkileyen unsurlardandır.
Gelecekte Fiyatlar Nasıl Değişecek?
Önümüzdeki yıllarda soğuk sıkım zeytinyağı fiyatlarının belirlenmesinde şu faktörler etkili olacak:
• İklim koşulları: Eğer zeytin üretimi normal seviyelere dönerse, fiyatlarda bir miktar düşüş yaşanabilir. Ancak kuraklık ve aşırı sıcaklar devam ederse fiyatların daha da artması kaçınılmaz olacaktır.
• Enerji ve üretim maliyetleri: Akaryakıt, elektrik ve işçilik maliyetleri yüksek seyretmeye devam ederse, soğuk sıkım zeytinyağı fiyatları da yükselecektir.
• Talep artışı: Dünya genelinde sağlıklı beslenmeye olan ilgi arttıkça, soğuk sıkım zeytinyağına olan talep de yükselecek ve bu da fiyatları yukarı yönlü etkileyecektir.
Tüketiciler Ne Yapmalı?
Soğuk sıkım zeytinyağı fiyatlarındaki artış, tüketicileri bilinçli alışveriş yapmaya yönlendiriyor. İşte fiyat artışlarından etkilenmemek için bazı öneriler:
• Toplu alım yapın: Daha büyük ambalajlı ürünleri tercih etmek, litre başına daha uygun fiyatlara alım yapmanızı sağlayabilir.
• Yerel üreticileri destekleyin: Küçük çiftliklerden ve doğrudan üreticilerden alım yaparak daha uygun fiyatlarla kaliteli ürünlere ulaşabilirsiniz.
• Fiyat karşılaştırması yapın: Farklı markaları ve satış noktalarını araştırarak en iyi fiyat-performans oranını bulabilirsiniz.
• Mevsimsel alım yapın: Zeytinyağı genellikle hasat dönemi sonrası (Kasım-Ocak ayları) daha uygun fiyatlara satılır. Bu dönemlerde stok yapmak mantıklı olabilir.
Sonuç
Soğuk sıkım zeytinyağı, yüksek besin değeri ve sağlığa olan faydaları nedeniyle giderek daha fazla tercih ediliyor. Ancak üretim maliyetleri ve iklim değişiklikleri gibi faktörler, fiyatların yükselmesine neden oluyor.. Tüketiciler olarak en kaliteli ürünü satın almak, verilen paranın karşılığını alabilmek içim bilinçli alışveriş yapmak büyük önem taşıyor.
Soğuk sıkım zeytinyağı, fiyatı ne olursa olsun, sağlık açısından en değerli gıda ürünlerinden biri olmaya devam edecek.
Ödüllü Zeytinyağı Green Amour'un Ürünlerini İncelemek ve Online Sipariş Vermek İçin https://www.greenamour.com/zeytinyagi sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.